(فصل دوم)

پژوهشگر با تأکید بر این نکته که افراد جامعه و قشرهای مختلف و صنفها که "عده و عده" بسیج را فراهم می‌آورند و با شرکت خود و نیز کمکهای مادی و معنویشان بسیج را هویت عینی می‌بخشند‌، محتاج انگیزه و شور و اشتیاق لازم‌اند‌. این انگیزه نیز ناشی از شناخت نقش ایشان در بسیج وپایگاه اجتماعی کسب شدة ‌ناشی از آن است‌. بنابراین لازمة حضور افراد و گروههای انسانی داوطلب عضویت در بسیج و همچنین تداوم حضور اعضا مستلزم شناخت همه جانبه از این پدیده اجتماعی است‌.

 پژوهشگر در این بررسی‌، موضوع بسیج‌، کارکردهای مختلف آن و نیز اهداف اصول بسیج را از دیدگاه مقام معظم رهبری مورد توجه قرارداده است‌، از حوزه‌های مختلف جامعه‌شناسی سیاسی‌‌، جامعه شناسی انقلاب و نیروهای نظامی برای ترسیم تئوریک مجموعه کارکردهای بسیج استفاده می‌کند‌. همچنین نتایج این پژوهش می‌تواند کمک مؤثری به شناخت جامعه از بسیج بکند زیرا مسؤلان با درک واحد و مشابه از این موضوع‌، می‌توانند راه تحقق ارتش بیست میلیونی را هموار کنند‌؛ زیرا بسیج با داشتن کارکردهای متناسب با نیازهای جامعه‌، انقلاب و جوانان است که می‌تواند به نقش‌آفرینی و پویایی خود در حفظ و حراست از انقلاب اسلامی‌، دستاوردهای آن و گسترش آنها ادامه دهد و نقش منحصر بفردی همانند دوران نورانی دفاع مقدس داشته باشد‌.

پژوهشگر در این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده کرده است جامعه‌آماری محقق ـ با توجه به موضوع اصلی این تحقیق که بررسی و تحلیل بسیج از دیدگاه مقام معظم رهبری است ـ مجموعه سخنرانیها‌، پیامها و نامه‌های ایشان از زمان ولایت امری‌، پانزدهم خردادماه سال شصت و هشت تا بیستم مردادماه 1379 در کتابهای حدیث ولایت‌، زمزم ولایت‌، سپاه از دیدگاه مقام معظم رهبری‌، راهبردهای ولایت‌، نور ولایت‌، رسالت دانشجوی مسلمان در شرایط فعلی انقلاب ،‌بحران 20 ، ‌دوازدهمین مجمع سراسری فرماندهان سپاه و روزنامه‌های جمهوری اسلامی ،‌کیهان و اطلاعات را در بر می‌گیرد‌.

پژوهشگر بر این نکته نیز تاکید می کند که به دو دلیل از نمونه‌گیری اجتناب کرده است‌:

1ـ در برخی از اسناد ممکن است مطالب مربوط به موضوع تحقیق بسیار اندک باشد‌، یا در برخی از کتابها به موضوع هیچ اشاره‌‌ای نشده باشد و در برخی از اسناد مورد نظر نیز مقوله‌های مورد پژوهش فراوان باشد‌، در نتیجه در صورت نمونه‌گیری توزیع موضوع تحقیق به تناسب در نمونه وجود نخواهد داشت‌.

2ـ مطالب کتابها و اسناد مورد نظر درباره موضوعات‌، مختلفی است لذا ممکن است اسنادی که در نمونه مورد بررسی باقی می‌ماند‌، حاوی ابعاد مختلف موضوع پژوهش نباشد‌.

پژوهشگر در این پژوهش دستیابی به هدفهای ذیل را در نظر داشته ‌است‌:

 1ـ اهمیت بسیج

2ـ اهداف بسیج

3ـ اصول حاکم بر بسیج

4 ـ بسیج همه جانبه

5 ـ فرهنگ و تفکر بسیج

6ـ‌کارکردهای بسیج

7ـ نقش سازمانها و مسئولان نظام در قبال بسیج

8ـ آفات بسیج

 همچنین برای دستیابی به هدفهای بالا پژوهشگر‌، تحقیق خود را براساس این فرضیات قرار می‌دهد‌:

1ـ هدف فرهنگی و تربیتی از مهمترین هدفهای بسیج است‌؛

2ـ حفاظت از نظام جمهوری اسلام مهمترین هدفهای دفاعی بسیج است‌؛

3ـ مبارزه فکری و اعتقادی مهمترین شاخص هدف فرهنگی و تربیتی بسیج است‌؛

4ـ مردمی کردن امنیت برترین شاخص هدف امنیتی بسیج است‌؛

5ـ مردمی بودن از اصلی ترین اصول حاکم بر بسیج به شمار می‌آید‌.

رزمایش بزرگ فاطمیون ناحیه مقاومت بسیج سید الشهدا(ع) ساعت هشت و نیم صبح جمعه در محل پادگان قدس(جی) آغاز شد.

در ابتدای این مراسم سردار حسین همدانی فرمانده سپاه محمد رسول الله(تهران بزرگ) به همراه نماینده ولی فقیه در ناحیه سید الشهدا(ع) و نیز سرهنگ پاسدار رضا گرشاسبی فرمانده ناحیه مقاومت حمزه سیدالشهدا(ع) از گردان های حاضر در این مراسم سان دیدند.

سرهنگ گرشاسبی در ابتدای مراسم با خیرمقدم به خانواده های شهدا وجانبازان و نیز رزمندگان گفت: در سال جهاد اقتصادی که مصادف با تحول بسیج و توسعه نواحی در تهران می شود، ناحیه مقاومت سید الشهدا(ع) ماموریت دارد تا با پاسداری از ارزش ها سهم کوچکی از وظیفه خود را ادا نماید. این ناحیه مصمم است با بسیج تمامی امکانات مادی و معنوی دمی از تلاش و کوشش باز نایستد.

وی ادامه داد: در سال آزمون سخت فتنه، بسیجیان با بصیرت و مومن این منطقه ضمن افزایش بصیرت در زمینه نهضت روشنگری در این آزمون بزرگ و فتنه عظیم از ولی امر مسلمین نمره قبولی دریافت نمودند.

وی با اشاره به بخشی از فرموده های مقام معظم رهبری راجع به بسیج گفت: اینک این جمع با اخلاص از بسیجیان پایتخت و سپاه محمد رسول الله با دل های مطمئن و ایمانی عمیق و بصیرت، در سنین مختلف، زن و مرد، در روز جمعه، روز ظهور مصلح کل گرد هم آمدند تا در قالب نویتی از اشکال مختلف توان سازماندهی، حفظ انسجام و عملیات در قالب ناحیه تاکتیکی سید الشهدا(ع) را به نمایش بگذارند.

گرشاسبی ادامه داد: در این رزمایش ضمن میثاق با آرمان های امام و فرمانده کل قوا اعلام می داریم راه شهیدان و رزمندگان دفاع مقدس را تا آخرین نفس در پاسداری از اسلام عزیز و ولایت مطلقه فقیه ادامه خواهیم داد.

یگان های مقاومت بسیج بعد از نمایش رژه پیاده، مانور اختصاصی موتور سواری و عملیات راپل اقدام به شبیه سازی درگیری خیابانی با بهره گیری از تجربه وقایع سال 88 کردند.

در این مانور عده ای در نقش اغتشاشگر به سمت نیروهای یگان ویژه بسیج سنگ پرتاب کردند و یگان ویژه بسیج با اقدامات غافلگیرانه تمامی عوامل را پراکنده کرد. در جریان این مانور تعدادی از نیروهای بسیجی زخمی شدند.

  امسال هم آقامون با حضورش توی نمایشگاه ، فضای نمایشگاه رو معطر کرد

لحظاتی پیش باخبر شدم که حضرت آیت الله خامنه‌‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، دقایقی پیش با حضور در مصلای تهران، محل برپایی بیست‌وچهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، از برخی غرفه‌های ناشران عمومی بازدید کردند  

در این بازدید سید‌محمدحسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و بهمن دری معاون فرهنگی وزارت ارشاد معظم له‌ را همراهی می‌کنند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هر ساله با حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با عنایت و توجه ویژه خود به مسائل کتاب و کتاب‌خوانی، رهنمودهای ارزشمندی را به مسوولان گوشزد می‌فرمایند.

بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران تا 24 اردیبهشت در مصلای امام خمینی(ره) دایر است ، چه خوبه که ماهم یه سر به نمایشگاه بزنیم ...

(فصل اول)

‌این پژوهش با توجه به دیدگاههای ولی امر مسلمین حضرت آیت الله خامنه‌ای شاخصهای بسیج ایده‌آل را به دست می‌دهد‌. ابعاد اساسی این دیدگاه شامل اهداف‌، وظایف اساسی‌، سازمان‌، نظام فکری بسیج است که یافته‌های حاصل ازنظرات مقام معظم رهبری بر این نکات تاکید دارد‌:

اهداف فرهنگی‌،‌‌تربیتی بسیج مهمترین اهداف است‌؛دفاع از جمهوری اسلامی‌،مهمترین اهداف بسیج است‌ مردمی کردن امنیت مهمترین شاخص اهداف امنیتی است‌؛ بصیرت مهمترین عامل در نظام دفاعی همه جانبه جمهوری اسلامی به شمار می‌رود‌؛ آگاهی مسلمانان مهمترین شاخص نظام دفاعی همه جانبه اسلام است‌؛ نقش محوری در دفاع مقدس مهمترین دستاورد بسیج به شمار می‌آید‌؛ روحیة یأس مهمترین آفت برای بسیج است‌؛ کسب آمادگی مهمترین اصل از اصول بسیج است‌.

با نظر به جایگاه و اهمیت نقش آفرینی بسیج در جامعه و پذیرش این امر که مهم‌ترین قالب و شکلی که مردم پس از پیروزی انقلاب اسلامی به صورت داوطلبانه در آن حضور یافته‌اند و با عضویت در آن در مقاطع حساس از ارزشهای اسلامی و انقلاب دفاع و حمایت کرده‌اند‌، بسیج است‌، به این فرمایش مقام معظم رهبری در خصوص جایگاه بسیج باید توجه کرد‌: "بسیج یعنی متن مردم‌، آن مردمی که می‌توان امید دفاع از انقلاب را از آنها داشت‌."

از سوی دیگر بسیج به دلیل فراگیر و مردمی بودن و نقش حساس در تعاملات اجتماعی‌، سیاسی‌، نظامی و امنیتی ایفا کردن در کانون توجه قرار دارد؛ لذا سازمانهای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و نظامی نیز که در تعامل با بسیج قرار دارند‌، نیاز به شناخت کارکرد بسیج در ابعاد مختلف و به ویژه بعد مربوط به خود را دارند‌.

تلاش پژوهشگر در این پژوهش پاسخ به این سؤال است که بسیج از منظر مقام معظم رهبری در ابعاد اجتماعی‌، ‌سیاسی‌، فرهنگی‌، اقتصادی‌،‌دفاعی‌، امنیتی دارای چه کارکردها و وظایفی است‌‌؟ به عبارت دیگر مجموعه کارکردهای بسیج را باید شناخت‌، زیرا حضور سازمان یافته مردم به عنوان "بسیج" در صحنه‌های مختلف در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌، کارکردهای متعددی را برای بسیج به همراه داشته است که باید شناخت منظمی از آنها به دست آورد‌.

به عنوان مثال از ابعاد مختلف بیان شده در بالا می‌توان به موضوع نظر کرد‌:

 1ـ از بعد اجتماعی‌، حضور جوانان و نوجوانان در تشکلهای مختلف بسیج دانش‌آموزی و دانشجویی‌، برگزاری اردوهای مختلف توسط رده‌های مقاومت بسیج در سطح شهرستان‌، استان یا کشور و یا خارج از کشور به بلوغ اجتماعی افراد جامعه‌، آشنا کردن ایشان به آداب و رسوم اجتماعی دیگر فرهنگها و در نهایت به تربیت آداب اجتماعی‌، وحدت جامعه و مشارکت اجتماعی مردم کمک بسیار مهم و مؤثری کرده است‌.

2ـ از بعد سیاسی نیزبسیج با ایفای نقش در انتخابات و تشویق و ترغیب مردم‌، نیز بویژه جذب جوانان و نوجوانان بسیجی به مشارکت سیاسی از ابعاد داخلی و خارجی‌، به بیداری سیاسی مردم کمک فراوانی کرده است.

3ـ از بعد فرهنگی با برگزاری دوره‌های مختلف آموزشی‌، علمی و اعتقادی‌، برگزاری مسابقات فرهنگی‌، مراسم مذهبی و ملی در این عرصه نیز نقش‌آفرینی کرده است‌.

4ـ از بعد اقتصادی با ایجاد تعاونیهای مختلف و اجرای پروژه‌های مهم مانند واکسیناسیون فلج اطفال و تنظیم خانواده‌، همیاری سازمان یافته مردم را به نظام و دولت نشان داده است‌.

5ـ از بعد دفاعی و امنیتی‌، با انجام آموزش نظامی‌، امدادی و برگزاری مانورهای مختلف و ایجاد پستهای ایست بازرسی و جمع آوری اخبار و رویدادها زمینه مشارکت وسیع مردمی و نیز ایجاد آرامش و رفاه جامعه را فراهم آورده است‌.